.

ติงจ๋าย

คำนาม

เรือขนาดเล็กชนิดหนึ่ง ใช้เป็นเรือช่วยเรือตังเกเพื่อวางตะเกียงล่อปลา

คำและภาพ: Wirut W. Wongsawas.

ใน ภาษาท้องถิ่นภูเก็ตและฮกเกี้ยน

๒๒ มกราคม ๒๕๖๒

.

Wirut W. Wongsawas ...เรือ ติงจ๋าย เป็นเรือ ขนาดเล็ก ยาวราว ๓ วา ใช้ใบพายยาว วางบนหลักแจว ท้ายเรือ เรียกว่า "โด่โล้"มีเชือกบ่วง รัดด้ามพายไว้..คนแจวจะจับด้ามพายไว้สองมือแล้วผลักโยก ไป-มา อาการนี้ เรียกว่า"โล้เรือ"..เรือชนิดนี้ เคยมีใช้งานในเรือประมงอวนล้อม ที่เรียกว่า.."ตังเก" ในภูเก็ตสมัยก่อน "ตังเก"ประกอบด้วยเรือ ๔ ลำ คือเรือแม่งานเป็นเรือยนต์ใหญ่ บรรทุกเรือติ้งไจ์ พิงไว้กับเก๋งท้ายเรือ และลากเรือโล้ ขนาด ๘ วา ไปอีก ๒ ลำ...ติ้งไจ๋ ใช้สำหรับ วางตะเกียงเจ้าพายุ ตามจุดหมายเพื่อล่อปลา และเมื่อถึงเวลาล้อมปลา ก็จะคอยเก็บตะเกียง..และคอยระวัง ไม่ให้ "อวนเปะ" ลอยไปโดนหินกอง หรือเป๋เข้าเกาะ...อีกหน้าที่ก็จะใช้คนน้ำ ให้ดำลงไปประเมินจำนวนปลา ว่ามากพอที่จะวางอวนล้อมจับหรือไม่...เป็นเรือใช้โดยสาร ระหว่างเรือใหญกับฝั่ง เมือเรือทอดสมอในอ่าวด้วยครับ

(มอภ.จห.11150)

.

เรือเต๊งจ๋าย

.

.

Mongkol Maneewong : 燈 載 船

สันนิษฐานว่าคำนี้มีความหมายว่าเรือบรรทุกตะเกียง

ถ้าเป็นไปตามนี้ตัวอักษร คือ 燈載船 เต๊งจ่ายจุ๋น

(แต่ในหลักไวยกรณ์จีนต้องเรียก " จ่ายเต๊งจุ๋น ")

.

Wirut W. Wongsawat :

ชาวประมงเรือตังเกไทย เรียก เรือโล้ ลำเล็ก ๆ นี้ว่าเรือ ติ๊งจ๋าย หรือ ทิ้งไจ๋ ตามความเข้าใจแบบไทย ๆ แหละครับ อาจจะเพราะฟังมาผิดเพี้ยนหรือเรียก ๆ ไปแล้วชินปากไป

.

เต๊งจ๋าย ติ๊งไจ๋ หรือเรือติงจ๋าย เป็นเรือขนาดเล็ก ยาวราว ๓ วา ใช้ใบพายยาว วางบนหลักแจว ท้ายเรือ เรียกว่า "โด่โล้" มีเชือกบ่วง รัดด้ามพายไว้..คนแจวจะจับด้ามพายไว้สองมือแล้วผลักโยก ไป-มา อาการนี้ เรียกว่า "โล้เรือ"

.

เรือเต๊งจ๋ายชนิดนี้ เคยมีใช้งานในเรือประมงอวนล้อม ที่เรียกว่า.."ตังเก" ในภูเก็ตสมัยก่อน "ตังเก"ประกอบด้วยเรือ ๔ ลำ คือเรือแม่งานเป็นเรือยนต์ใหญ่ บรรทุกเรือติ้งไจ๋ พิงไว้กับเก๋งท้ายเรือ และลากเรือโล้ ขนาด ๘ วา ไปอีก ๒ ลำ

.

ติ้งไจ๋ ใช้สำหรับ วางตะเกียงเจ้าพายุ ตามจุดหมายเพื่อล่อปลา และเมื่อถึงเวลาล้อมปลา ก็จะคอยเก็บตะเกียง..และคอยระวัง ไม่ให้ "อวนเปะ" ลอยไปโดนหินกอง หรือเป๋เข้าเกาะ...

.

อีกหน้าที่ของเรืองเต๊งจ๋าย ก็จะใช้คนดำน้ำ ให้ดำลงไปประเมินจำนวนปลา ว่ามากพอที่จะวางอวนล้อมจับหรือไม่ ชาวบางเหนียวเคยเรียกว่า เรือ "ฟังปลา"

.

เต๊งจ๋าย เป็นเรือใช้โดยสารระหว่างเรือใหญกับฝั่ง เมือเรือทอดสมอในอ่าว

.