จดหมายเหตุเมืองถลางและหัวเมืองปักษ์ใต้
ต้นฉบับของศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต (ศวภ.)

ประสิทธิ  ชิณการณ์ : อ่านและวิเคราะห์

Click at the image to view full size

มทศ.จห. ๙(ใช้หมายเลขตรงกับ ฉบับ ศวภ ๙ ) 
คำอ่าน ๐ วันเสาร์ เดือนเก้าแรมค่ำหนึ่ง ปีจอ เอกศก ข้าพเจ้านายไชยผู้ผัว อำแดงขาวผู้เมีย ขอทำหนังสือเป็นคำนับเข้ามารับเอาข้าวาสรแก่พระยาราชกปิตัน เป็นข้าวสารหกกุหนี คิดเป็นเงินสามแผ่นหก...พุกัน....... ก็อาจคืบมาหาได้ม่อใดจะส่งให้ม่อนั้น ขอขีดแกงไดให้ไว้เป็นสำคัญ 

วิเคราะห์ ๐ น่าสังเกตว่า ผู้เขียนหนังสือฉบับนี้จะหลงปีที่เขียนซึ่งน่าจะเป็นปีกุนเอกศก เช่นเดียวกับเอกสารการซื้อขายข้าวสารที่เกิดขึ้นในโอกาสเดียวกันนั้นหลายฉบับ เพราะถ้าเป็นปีจอก็จะเป็นสัมฤทธิศกคือ จุลศักราช ๑๑๔๐ 
 ข้อควรค้นคว้าอีกประการหนึ่ง คือ เงินภู่กัน หรือ พุกัน นั้น ยังมีข้อความต่อท้ายไปอีก สองสามพยางค์แต่อ่านไม่ได้ความชัดว่าเป็นข้อความอย่างไร แต่วิเคราะห์ว่าคำว่า พู่กัน หรือ พุกัน นี้ไม่ใช่คำไทยหากจะเป็นคำมะลายู และมีคำเรียกที่เต็มรูป โดยมีพยางค์ต่อท้ายอีกสองสามพยางค์ ซึ่งจำต้องถามผู้เข้าใจภาษามลายูหรือท่านผู้รู้ต่อไป
 ถ้อยคำที่น่าสังเกตอีกอย่างหนึ่ง ในเอกสารฉบับนี้ คือคำ "ม่อ" ซึ่งผู้เขียนใช้แทนคำว่า "เมื่อ" อันเป็นการใช้คำของคนภูเก็จแท้ที่ใช้ "ม่อ" หมายถึง "เมื่อ" และใช้  "เห็นดู" หมายถึง "เอ็นดู" คำว่า "เป็นคำนับ" เป็นสำนวนโบราณหมายถึงการให้ยึดถือไว้เป็นหลักฐาน

ปาณิศรา(นก) ชูผล : บันทึก

ผช.หมายเหตุรักษ์ มทศ.