จวนพระยาวิชิตสงคราม

ดร.อรุณรัตน์ สรรเพ็ชร
กลุ่มผู้สนใจประวัติศาสตร์เมืองภูเก็จ
๑๙ พฤศจิกายน ๒๕๖๓
สภท.๑๑๙๑

ตามรอยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่ ๖  เมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทอดพระเนตรดูร่องรอย ป้อมปืน สระนางละคร และศาลาว่าราชการงานเมืองของพระยาวิชิตสงคราม (ทัต รัตนดิลก ณ ภูเก็ต)  เจ้าเมืองภูเก็ต เมื่อครั้งศึกอั้งยี่ เมื่อพ.ศ.๒๔๑๙ 

กำแพงจวนมุมทิศตะวันตกเฉียงใต้

(มอภ.จห.1986)

สถานที่ว่าราชการงานเมืองและงานบ้านรวมกันอยู่ในจวนพระยาวิชิตสงคราม ตามชื่อผู้สร้างคราศึกวุ่นจีน (อั้งยี่) พ.ศ.๒๔๑๙ ณ ที่ดินเดิมของปู่เจ๊ะมะเจิม รัตนดิลก ณ ภูเก็ต (ประสิทธิ ชิณการณ์ : ๒๕๒๖ : บรรณานุกรม ) หรือพระยาถลางเจิม ใกล้หลักเมืองถลางท่าเรือ ตำบลศรีสุนทร อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต (สมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์ ๒๕๖๑ : ภูเก็จจดหมายเหตุ)

กรมศิลปากร ได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานบ้านพระยาวิชิตสงคราม มีพื้นที่ ๑๐ ไร่ ๑ งาน ๑๘ ตารางวา ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๒ ตอนที่ ๑๒๘ วันที่ ๑๗ กันยายน พ.ศ.๒๕๒๘ 

 กำแพงจวนด้านทิศตะวันใต้  (มอภ.จห.1986)

จวนพระยาวิชิตสงครามจัดเป็นพิพิธภัณฑ์กลางแจ้ง ที่ร้อยเรื่องราวให้สาระทางประวัติศาสตร์ถลาง ภูเก็จและภูเก็ต มีโบราณวัตถุและโบราณสถานในพื้นที่กำแพงจวน ศาลาว่าการเมืองภูเก็จ ช่องปืนใหญ่ในป้อมปืนกำแพง  สระนางละคร ร่องรอยการถลุงแร่ดีบุก

พระบาทสมเด็จฯพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในสมัยดำรงพระราชอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯทอดพระเนตรเมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน ร.ศ.๑๒๘ (พ.ศ.๒๔๕๒)
ทรงบันทึกว่า

“...บ้านนี้ท่านพระยาวิชิตสงครามสร้างขึ้น เมื่อครั้งจีนกระทำตั้วเหี่ยขึ้นที่เมืองภูเก็ต ท่านพระยาวิชิตเห็นว่าอยู่ในเมืองภูเก็ตใกล้อันตรายนัก จึงไปสร้างบ้านขึ้นที่ท่าเรือสำหรับเลี่ยงไปอยู่ มีกำแพงแข็งแรงราวกับกำแพงเมือง มีใบเสมาตัดเหลี่ยม มีป้อมวางเป็นระยะ ๆ รอบเตรียมรบเจ็ก อย่างแข็งแรง…”

ศาลาว่าการเมืองภูเก็ต ในจวนพระยาวิชิตสงคราม  (มอภ.จห.1986)

.

ก่อนหน้านั้น  สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้เสด็จ ฯ ทอดพระเนตรจวนพระยาวิชิตสงคราม ทรงบันทึกว่าเป็น “ค่ายพระยาภูเก็จ จางวาง” (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ : บรรณานุกรม อ้างจาก วราวุฒิ วิสิฐพาณิชกรรม) เสด็จ ฯ เมื่อ ๑๖ พฤษภาคม ร.ศ.๑๒๑ (พ.ศ.๒๕๔๕) 

กำแพงจวนด้านทิศตะวันตก  (มอภ.จห.1986)

.
.

คำแลภาพ: ดร.อรุณรัตน์ สรรเพ็ชร    สภท.๑๑๘๙
กลุ่มผู้สนใจประวัติศาสตร์เมืองภูเก็จ
๑๙ พฤศจิกายน ๒๕๖๓
(มอภ.จห.๑๔๙๑๕ )

.
นามานุกรม

.

.

บรรณานุกรม

“บ้านพระยาวิชิตสงคราม” ใน province.m-culture อรุณรัตน์ สรรเพ็ชร สืบค้นจาก http://province.m-culture.go.th/phuket/index.php/phuket เมื่อ ๑๙ พฤศจิกายน ๒๕๖๓

“บ้านพระยาวิชิตสงคราม” (๒๕๕๒) ทำเนียบแหล่งประวัติศาสตร์ถลาง ภูเก็ต : สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต ๓๙ หน้า

"ประวัติพระยาวิชิตสงคราม" (ทัต รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) (มปป.) ผู้สร้างเมืองภูเก็ต (พ.ศ.2392-2412) ภูเก็ต : มอภ.จห.5680,  ๑๒ หน้า

ประสิทธิ ชิณการณ์ (๒๕๒๖) บ้านพระยาวิชิตสงคราม ภูเก็ต : phuketdata  อรุณรัตน์ สรรเพ็ชร สืบค้น เมื่อ ๑๙ พฤศจิกายน ๒๕๖๓

วราวุธ วิสิฐพาณิชยกรรม (๒๕๖๓) “ค่ายพระยาวิชิตสงคราม” ใน จห.สมเด็จกรมพระยานริศรานุวัติวงศ์  ภูเก็ต : มอภ.จห.14920

สมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์ บรรณาธิการ (๒๕๖๑) ภูเก็จ : จดหมายเหตุ  ภูเก็ต : หภว. หอจดหมายเหตุภูเก็ต โรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย ๒๕ เมษายน ๒๕๖๑, ๒๓๓ หน้า

สมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์ บรรณาธิการ (๒๕๔๔)  วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดภูเก็ต  กรุงเทพมหานคร : กรมศิลปากร ๓๘๓ หน้า

คลังผลงาน ดร.อรุณรัตน์ สรรเพ็ชร
จวนพระยาวิชิตสงคราม ในแถว 1.22.5 สถานที่
นามานุกรม  แถว 1-2-3.15 เบ็ดเตล็ด
บรรณานุกรม แถว 1-2-3.15 เบ็ดเตล็ด
.
ทะเบียนภาพ ดร.อรุณรัตน์ สรรเพ็ชร
บ้านพระยาวิชิตสงคราม

.
ค้นเพิ่มเติมใน ใน จดหมายเหตุ มอภ.จห. ( มอภ.จห.)
จวนพระยาวิชิตสงคราม รหัส มอภ.จห.1986

พระยาวิชิตสงคราม

ค้นเพิ่มใน สภท.
.
Abstract จวนพระยาวิชิตสงคราม