|
เขียนโดย ปาณิศรา ชูผล มทศ.
|
|
อาทิตย์, 06 มกราคม 2008 |
|
บริษัทอนุภาษและบุตร จำกัดจังหวัดภูเก็ต ---------- 1. บริษัท อนุภาษและบุตร จำกัด ก่อตั้งขึ้นโดยหลวงอนุภาษเก็ตการ (ตันจิ้นหงวน) เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2482 ประกอบกิจการทำเหมืองแร่ดีบุก โดยวิธีเหมืองสูบ และใช้กำลังผลิตด้วยกระแสไฟฟ้าเป็นเหมืองแรกในประเทศ เป็นเหมืองที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจาก 1. สมเด็จพระบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิจทรงเป็นประธานเปิดเหมืองสูบ เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2473 และประทานนามว่า “เหมืองเจ้าฟ้า” 2. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถเสด็จทอดพระเนตรกิจการ เมื่อเดือนมีนาคม 2502
3. สมเด็จพระเทพพระรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารีทรงเสด็จทอดพระเนตรกิจการ เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2531 นอกจากเป็นเหมืองสูบแห่งแรกที่ใช้กระแสไฟฟ้าเป็นกำลังผลิตแล้ว ยังมีเหมืองเรือขุด ณ ตำบลหินลาด อำเภอท้ายเหมือง เมื่อ พ.ศ. 2481 นับเป็นเหมืองเรือขุดของคนไทย คนที่ 2 2. เพื่อให้การทำเหมืองเป็นไปด้วยความรวดเร็ว ประหยัดค่าใช้จ่าย จึงได้ตั้งแผนกซ่อมแซมอุปกรณ์การเหมือง ทำอุปกรณ์การทำเหมืองเอง มีโรงเลื่อยไม้และโรงงานไม้แปรรูปเพื่อใช่ในการสร้างรางและเสาเหมือง เศษไม้ที่เหลือได้ใช้สำหรับย่างแร่ จึงนับได้ว่าใช้ทรัพยากรโดยให้ได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่และไม่สูญเปล่า3. จะเห็นได้ว่าตั้งแต่เริ่มเปิดการทำเหมืองมากกว่า 50 ปี บริษัท ฯ ได้พยายามทุกวิถีทางที่จะใช้ความรู้ความสามารถของบุคลากรที่มีอยู่ดัดแปรงแก้ไขการทำเหมืองให้มีประสิทธิภาพ ประหยัดค่าใช้จ่ายและมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ นอกจากนั้นในเรื่อง พ.ร.บ. แร่ กฎ ระเบียบ การทำเหมือง บริษัทฯ ได้ปฏิบัติให้เป็นไปตามที่ทางทรัพยากรธรณีได้ออกกฎ หรือระเบียบ อย่างเคร่งครัด โดยจะเห็นได้ว่า นับแต่ตั้งบริษัทฯ มา บริษัทฯ ไม่เคยถูกเพิกถอนประทานบัตร หรือถูกสั่งให้หยุดการทำเหมืองเพราะปฏิบัติผิด พ.ร.บ. และคงเป็นเช่นนี้ตลอดไป เพราะบริษัทฯ มีความยึดมั่นในเกียรติยศชื่อเสียงอันดีงามที่ได้กระทำมาเป็นเวลา 3 ชั่วคน 4. เพราะบริษัทปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ ในเรื่องความปลอดภัยในการทำงาน อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจึงมีน้อยครั้งจนนับได้ตลอดระยะเวลา 50 ปี ในด้านสวัสดิการที่ให้แก่พนักงานบริษัทได้ช่วยเหลือพนักงานยามเจ็บป่วยด้วยโรคธรรมดา หากเจ็บป่วยจนถึงกับเสียชีวิตบริษัทก็จะเป็นเจ้าภาพทำศพให้และให้เงินสงเคราะห์แก่ญาติผู้เสียชีวิต5. ในด้านความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และร่วมทำประโยชน์แก่สาธารณะนั้นเหมืองแร่เจ้าฟ้าเป็นเหมืองที่ผู้มาเยือนภูเก็ตจะต้องขอเยี่ยมชมตลอดเวลาเพราะเป็นเหมืองตัวอย่างที่ทรัพยากรธรณจังหวัดแนะนำให้แขกของจังหวัดทุกยุคทุกสมัยเข้าชมวิธีการทำเหมืองและการแต่งแร่ ถึงแม้จะอยู่ใกล้ตัวเมือง แต่ก็ไม่เคยปรากฏว่าเหมืองทำความเดือดร้อนให้ผู้อยู่อาศัยใกล้เคียงกลับใช้เป็นที่ทำมาหากิน คือการร่อนแร่ท้ายรางยังชีพโดยทางเหมืองก็ไม่ได้ห้ามปรามแต่จัดที่ให้เป็นระเบียบเพื่อกันการทะเลาะวิวาท10. การทำเพื่อสังคม ได้ร่วมทำกิจกรรมสังคมในทุกรูปแบบ อาทิเช่นการบริจาคเงินแก่หน่วยงานรัฐที่ขาดงบประมาณในการซื้อวัสดุเครื่องใช้ อาคารโรงเรียน อาคารโรงพยาบาลของรัฐ เนื่องจากภูเก็ตเกิดภาวะน้ำท่วมเป็นประจำ ทำให้บริเวณที่ทำการของรัฐทรุดต่ำหรือชำรุดเพราะกระแสน้ำบริษัทได้บริจาคอิฐ หิน ดิน ทราย ให้ตามที่ทำการทุกแห่งและทุกครั้งที่ขอมาเป็นประจำทุกปี ปีละหลาย ๆ หน่วยงาน เมื่อมีรายการขอรับบริจาคกิจกรรมการบริหารบริษัทก็ได้สละแรงกายออกหาเงินจากบริษัทห้างร้านเอง นอกจากบริจาคเป็นตัวเงินแล้วบริษัทยังได้บริจาคที่ดินให้แก่หน่วยงานของรัฐ เช่น บริจาคที่ดินให้วิทยาลัยชุมชน ในท้องที่ตำบลกะทู้ อำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต เป็นจำนวน 76 ไร่ 3 งาน 93 ตารางวา รวมทั้งได้ขอยกเลิกประทานบัตรซึ่งอยู่บริเวณติดกันอีก ประมาณ 100 ไร่ ทั้งนี้เพราะบริษัทมีความประสงค์ที่จะให้มีการจัดตั้งวิทยาลัยชุมชน ขึ้นในจังหวัดภูเก็ต เพื่อลูกหลานภูเก็ตจะได้ไม่ต้องออกไปศึกษาในต่างจังหวัด ซึ่งขณะนั้นมีโครงการว่าวิทยาลัยชุมชนจะไปตั้งอยู่ที่จังหวัดตรัง เพราะในจังหวัดภูเก็ตไม่มีที่ดินใหญ่พอที่จะตั้งได้ บริษัทจึงรีบทำเรื่องเสนอขอให้มาตั้งวิทยาลัย ฯ ที่ภูเก็ต โดยบริษัทยินดียกที่ดินให้โดยไม่คิดสิ่งตอบแทนแต่อย่างไร นอกจากนั้นบริษัทยังได้ตัดถนนเชื่อมถนนวงแหวน ความยาว กม. ความกว้างของผิวจราจร 18 เมตร พร้อมไหล่ถนนข้างละ 2 เมตร เพื่อรองรับโครงการท่าเรือน้ำลึก ส่วนในเขตเทศบาลก็ได้ตัดถนนยกให้เทศบาล 3 สาย เป็นสายที่สำคัญ ๆ คือไปยังท่าเรือ สายบริเวณสถานีขนส่งจังหวัด และสายเข้าเมือง ในด้านตัวบุคคล หลวงอนุภาษภูเก็ตการได้เป็นผู้ก่อตั้งสมาคมอุตสาหกรรม เหมืองแร่เพื่อประโยชน์ของชาวเหมืองแร่ กรรมการบริหารของบริษัททุกคนได้สละเวลารับใช้องถิ่นแทบทุกคนโดยได้รับเลือกให้เป็นประธานสภาจังหวัด สมาชิกสภาจังหวัด นายกเทศมนตรีเมืองภูเก็ต เทศมนตรีเมืองภูเก็ต ซึ่งเป็นการรับใช้ท้องถิ่นด้วยแรงกายและสติปัญญาโดยแท้มิใช่ใช้แต่กำลังทรัพย์อย่างเดียว นอกจากจะบริจาคที่ดินให้แก่รัฐแล้ว ในด้านเอกชนที่เห็นสมควรว่าเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมบริษัทก็ยินดีช่วยเหลือคือการบริจาคที่ดินให้แก่โรงพยาบาลมิชชั่น ซึ่งในขณะนั้นไม่มีเงินพอที่จะซื้อที่ดินมาสร้างโรงพยาบาล และยังได้บริจาคเพื่อช่วยสร้างตึกอีกด้วย สิ่งที่เป็นสาธารณะประโยชน์ที่จะงดกล่าวไม่ได้คือการสร้างโรงเรียนในท้องที่กันดารในสมัยก่อนที่บ้านสวนมะพร้าว ตำบลไม้ขาว อำเภอถลาง ซึ่งแต่เดิมโรงเรียนไม่มีแม้แต่เก้าอี้นั่ง เมื่อฝนตกหลังคารั้ว ทำให้นักเรียนหนังสือไม่ได้เต็มที่ โรงเรียนดังกล่าวปัจจุบันได้ชื่อว่า หงษ์หยกบำรุง ซึ่งทายาทก็ได้มอบทุนการศึกษาให้แก่นักเรียนเป็นประจำทุกปี สิ่งสุดท้ายที่จะกล่าวคือการสร้างวัดที่ตำบลกะทู้ อำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต นามที่ชาวบ้านเรียกว่า วัดเก็ตโฮ่ แต่นามทางการคือวัดอนุภาษกฤษดาราม แต่เดิมเป็นวัดเล็ก ๆ มีพระไม่กี่องค์ ปัจจุบันเป็นวัดที่ชาวบ้านเคารพนับถือมาก11. เหตุผลที่สมควรสนับสนุนให้ได้รับการคัดเลือกเป็นผู้ประกอบการดีเด่น (เช่น มีความเด่นหรือมีคุณสมบัติพิเศษแตกต่างต่อไปจากผู้ประกอบการในประเภทเดียวกันอย่างไรบ้าง) จะเห็นได้ว่าตั้งแต่บริษัท อนุภาษและบุตร จำกัด ได้ก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. 2482 จนกระทั่งปัจจุบันนี้ เป็นเวลากว่า 50 ปี บริษัทได้ประกอบกิจการทำเหมืองมาตลอดโดยไม่มีข้อด่างพร้อยในวงราชการที่เกี่ยวข้องกล่าวคือ กรมทรัพยากรธรณี กรมป่าไม้ กรมพัฒนาที่ดิน กรมที่ดิน หรือแม้แต่สภาตำบลที่เกี่ยวข้องในท้องที่จะต้องทำเหมือง บริษัทก็ได้เข้าไปมีบทบาทช่วยเหลือในสิ่งที่ชาวบ้านต้องการเช่นทำถนน ทำท่าจอดเรือ หรือช่วยสร้างโรงเรียน ตลอดระยะเวลาการทำเหมืองในท้องที่ต่างถิ่น ทางบริษัทก็ได้ช่วยเหลือชาวบ้านให้มีงานทำโดยการจ้างแรงงาน ในท้องถิ่นนั้นและให้ความช่วยเหลือเมื่อชาวบ้านทุกข์ร้อน ซึ่งบริษัทถือว่าเป็นเรื่องที่สำคัญที่ชาวบ้านท้องถิ่นที่ไปทำเหมืองควรจะได้รับการช่วยเหลือเพระบริษัทได้รับผลประโยชน์จากท้องถิ่นนั้น ดังนั้นการทำเหมืองในท้องถิ่นอื่นไม่ใช่จังหวัดภูเก็ต บริษัทจึงไม่เคยมีปัญหากับชาวบ้านเลย เมื่อผ่านการทำเหมืองแล้ว ชาวบ้านขอที่เพื่อสร้างโรงเรียนบริษัทก็ยินดียกทั้งให้ ๆที่ทำเหมืองเป็นกรรมสิทธิ์ของบริษัท โดยมีหนังสือสำคัญ หรือบางครั้งชาวบ้านต้องการใช้เป็นย่านชุมชน เพราะการทำเหมืองบริษัทได้ไปสร้างย่านชุมชนไว้พร้อมทั้งตัดถนนให้สัญจรไปมาได้สะดวกกว่าเดิม ชาวบ้านขอร้องให้คงสภาพเดิม บริษัทก็ยินดีปฏิบัติตามเพื่อความสะดวกสบายของชาวบ้าน ซึ่งเป็นสาธารณะประโยชน์ที่มองไม่เห็น เพระนานไปทุกคนก็เข้าใจว่าเป็นทางสาธารณะ ซึ่งบริษัทก็ไม่เคยได้ประกาศให้ใครทราบ นอกจากนั้นด้านสวัสดิการพนักงาน เมื่อเหมืองเจ้าฟ้าเปิดการทำเหมืองครบ 50 ปี เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2523 บริษัทได้จัดสรรที่ดินที่ตำบลวิชิต อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต ทั้งหมดประมาณ 16 ไร่ แบ่งเป็นแปลง ๆ ละเนื้อที่กว้าง 5 เมตร ยาว 5 เมตร ให้แก่พนักงานบริษัทงานอยู่กับบริษัทเป็นเวลา 15 ปีขึ้นไป คนละ 1 แปลง และอนุมัติให้ซื้อเงินผ่อนได้อีก 1 แปลง ในราคาแปลงละ 15,000.00 บาท ซึ่งในขณะนี้ที่ดินดังกล่าวมีการซื้อขายกันในราคาไม่ต่ำกว่า 60,000.00 บาท/แปลง และในบริเวณใกล้เคียงกันได้ยกที่ดินให้วัดนาคาเนื้อที่ 13 ไร่ สิ่งที่อยากจะเสริมอันอาจจะเกี่ยวข้องน้อยมาก แต่เป็นการสร้างสรรค์ริเริ่มเป็นบริษัทแรก คือการพัฒนาที่ดินผ่านการทำเหมืองแล้วให้มีผลทางเศรษฐกิจได้อีก คือการสร้างสนามกอล์ฟที่หมู่บ้านทุ่งทอง อำเภอกะทู้ อำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต ซึ่งผ่านการทำเหมืองมาถึง 2 ครั้ง แล้วคือเดิมเป็นเหมืองแร่เรือขุดของบริษัทกะทู้ติน จำกัด ต่อมาบริษัทได้ซื้อกรรมสิทธิ์ประทานบัตรและหนังสือสำคัญมาทำเหมืองสูบและได้เลิกกิจการไปแล้ว ประมาณ 10 ปี บริษัทยังคิดที่จะให้ภูเก็ตมีแหล่งนันทนาการ เพิ่มขึ้นนอกเหนือจากการเที่ยวชมธรรมชาติ จึงได้สร้างสนามกอล์ฟมาตรฐาน 18 หลุม เป็นแห่งแรก เป็นการสร้างตัวอย่างเกี่ยวกับการเสริมสร้างสภาพแวดล้อมให้ดีขึ้น ซึ่งอุตสาหกรรมเหมืองแร่ถูกโจมตีว่าเป็นผู้ทำลายสภาพแวดล้อม นอกจากนั้นยังเป็นการเพิ่มรายได้ให้ชาวภูเก็ตโดยที่นักกอล์ฟจะมาท่องเที่ยวภูเก็ตเพิ่มขึ้นอีกเป็นจำนวนมาก ------------------------------------------------ |
