ผู้ปิดทองหลังพระ

ยุวเรศ แก่นไกร 

ภาพที่พสกนิกรชาวไทยพบเห็นกันอย่างคุ้นตา ก็คือการที่ได้เห็นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จเยี่ยมราษฎรในท้องที่ต่าง ๆ บางครั้งพระองค์เสด็จไปในพื้นที่ทุรกันดาร พระองค์ทรงงานหนักจนน้ำพระเสโทหลั่งรินทั่วพระวรกาย ถึงกระนั้นพระองค์ก็หาย่อท้อต่ออุปสรรคไม่ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ฉันรักพระองค์มิมีวันเสื่อมคลาย ดังบทเพลงต่อไปนี้ที่มีชื่อเพลงว่า “ผู้ปิดทองหลังพระ”

เมื่อมายุ ๑๙ พรรษา                ทวยไทยทั่วหล้ากราบบังคมทูล
โดยบุญญาบารมีเป็นที่ตั้ง                 ถึงกระนั้นยังไม่พอ
พระราชกรณียกิจ                            หนักหน่วงเหน็ดเหนื่อยปานใดไม่ท้อ
ประเทศไทยมีวันนี้หนอ                    ก็ใครเล่าพระเจ้าแผ่นดิน

พระองค์ทรงเสียสละเพียงไหน           มีใครได้เห็นได้ยิน
ก็ใครหนอใครดวงใจใฝ่ถวิล               เป็นผู้ปิดทองหลังพระ
ผู้ปิดทองหลังพระ                           ผู้ปิดทองหลังพระ

๖๕ ปี ทำเพื่อราษฏร์               ทวยไทยทั้งชาติสมควรภาคภูมิ
มีพระมหากษัตริย์เฝ้าคอยห่วงใย        ทุ่มเทพระวรกายเพื่อเรา
ค้นคิดแนวทางพระราชดำริ                ตลอดการครองราชย์อันยืนยาว
ในน้ำมีปลาในนามีข้าว                     ล้นเกล้าชาวไทยมีพระองค์ท่าน

พระองค์ทรงเสียสละเพียงไหน           มีใครเห็นใจสงสาร
ก็ใครหนอใครค่ำเช้าเฝ้าทรงงาน         เป็นผู้ปิดทองหลังพระ
ผู้ปิดทองหลังพระ                           ผู้ปิดทองหลังพระ

พระบาทสมเด็จพระปรมินทร      มหาภูมิพล อดุลยเดช
มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี                    จักรีนฤบดินทร

สยามินทราธิราช                             บรมนาถบพิตร
ทรงสถิตย์เหนือเกล้าชาวไทย            เป็นดวงใจของแผ่นดิน
ทรงสถิตย์เหนือเกล้าชาวไทย            ศูนย์รวมพลังแห่งแผ่นดิน

        บทเพลงเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จากฝีมือการประพันธ์และการขับร้องโดย  ยืนยง  โอภากุล หรือ แอ๊ด คาราบาว  เมื่อบทเพลงนี้ได้เผยแพร่ไปในราชวัง จนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงรับฟัง พระองค์ทรงตรัสว่า “แอ๊ด คาราบาว เก่งมากที่สามารถนำชื่อเรามาใส่ในเพลงได้” พระองค์ทรงปราบปลื้มเพลงนี้เป็นอย่างมาก และอาจเป้นครั้งแรกของปวงชนชาวไทยเช่นกันที่ได้รับทราบถึงพระนามเต็มของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระนามของพระองค์เฉลิมพระปรมาภิไธยตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า  พระบาทสมเด็จพระปรมินทร  มหาภูมิพลอดุลยเดช  มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี  จักรีนฤบดินทร  สยามินทราธิราช  บรมนาถบพิตร

        ผู้ประพันธ์ได้ประพันธ์เพลงนี้เพื่อถ่ายทอดพระราชกรณียกิจและเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมทั้งการเน้นย้ำให้เห็นถึงพระราชดำรัส การทรงงานอันแสนเหนื่อยล้า การทรงงานที่มีความพระปรีชาสามารถ การทรงงานแบบปิดทองหลังพระของพระองค์ บทเพลงนี้สื่อให้เห็นว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงทำทุก ๆ อย่างเพื่อคนไทยเพื่อลูก ๆ ของพระองค์จะได้อยู่กันอย่างสุขสบาย ไม่ยากลำบาก พระองค์ทรงชี้แนวทางในการดำเนินชีวิตเพื่อสักวันหนึ่งพสกนิกรชาวไทยจะได้อยู่กันอย่างมีความสุขที่ยั่งยืน

        บทเพลงนี้ใช้ภาษาที่อ่านแล้วเข้าใจง่าย ไพเราะจับใจ ถึงแม้ว่าบางบาทของบทเพลงจะไม่เชื่อมสัมผัสกัน แต่บทเพลงนี้ก็ยังคงไพเราะน่าฟัง บางวรรคก็มีการเล่นคำ ดังข้อความที่ว่า “หนักหน่วงเหน็ดเหนื่อย”  “ทวยไทยทั้งชาติ”  “ภาคภูมิ”  “คุณค่า”  “ทุ่มเท”  “ค้นคิด”   ผู้ประพันธ์ได้นำพระนามเต็มของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาใส่ในบทเพลง เมื่อใครได้ฟังหรือขับร้องจะไพเราะเป็นอย่างมาก บทเพลงนี้บางวรรคก็สัมผัสกัน แต่บางวรรคก็ไม่สัมผัสกัน  วรรคที่สัมผัสกัน ดังข้อความที่ว่า  “เมื่อมายุสิบเก้าพรรษา  ทวยไทยทั่วหล้ากราบบังคมทูล” ก็มีการสัมผัสคำกัน คือ คำว่า ษา กับคำว่า หล้า เมื่อใครได้ฟังเพลงนี้ก็จะเข้าใจความหมายของเพลงเลยว่าผู้ประพันธ์ต้องการสื่อให้เราเห็นถึงสิ่งใด เข้าใจถึงสิ่งใด ที่สำคัญที่สุดคือ ผู้ประพันธ์ต้องการสื่อให้เห็นว่า พระมหากษัตริย์พระองค์นี้ของพสกนิกรชาวสยามทรงเสียสละ ยอมเหน็ดเหนื่อยก็เพื่อพสกนิกรชาวไทยได้อยู่กันอย่างร่มเย็นเป็นสุข

                                                                                        มุนินทร์

ผลงาน

***

การศึกษาและวรรณกรรม วรรณกรรม