พุทธชยันตี ๒๖๐๐ ปี พุทธศาสน์

พฤหัสบดี ๒๒ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๕๔

ปฐมสถาน

กำเนิด

พุทธชยันตี ๒๖๐๐ ปี

ณ วชิรรัตนบัลลังก์ 

บทสวดมนต์อินเดีย

เจ้าชายสิทธัตถะแห่งศากยะวงศาราช
ยุรยาตรสู่ป่าธรรมาสถาน
ม้ากัณฐกะนายฉันนะขับทะยาน
ถึงสายธารอโนมามหานที



ทรงตัดพระเกศเปลี่ยนเพศเป็นบรรพชิต
บำเพ็ญจิตหวังวิมุตพุทธวิถี
ฝากองค์เป็นศิษย์ฤๅษิตทั้งโยคี
ทรงทรมานกายีมิมีแรง



ทรงมุ่งหมายช่วยชนทั้งหลายให้พ้นทุกข์
ประสบสุขชื่นฉ่ำธรรมส่องแสง
ศึกษาจบพบสัจจธรรมทรงสำแดง
มธุปายาสทำให้ แกร่งเกิดแสงธรรม



สุชาดาปชาบดีอิตถีเพศ
ช่างวิเศษช่วบชุบอุปถัมภ์
ภักษาดีมีค่าปัญญานำ
เจ้าชายทรงเห็นธรรมล้ำโลกา



ตรัสรู้ คืนเพ็ญเดือนหกก่อนพุทธศักราช
สี่สิบห้าปีพุทธศาสน์ราชศึกษา
เมื่อสามสิบห้าพระชนม์พ้นวัฏฏา
ตรัสรู้เป็นพระพุทธาแห่งปวงชน


พระปาฏิโมกข์โลกได้รับสดับสติ
สุขเริ่มผลิบานเบ่งเปล่งกุศล
อริยสัจสี่ ไตรสิกขาเพิ่มค่าคน
ไตรลักษณ์ล้นเลิศประจักษ์เป็นหลักชัย


ถึงดิถีปี พ.ศ.๒๕๕๕
รอบพระพุทธาธรรมาภิสมัย
พุทธชยันตี ๒๖๐๐ ปี พุทธวลัย
พุทธธรรมสุกใสแจ่มใจคน

ขอให้พระพุทธศาสน์ดำรงอยู่คู่โลกหล้า
เป็นน้ำทิพย์ชโลมทาทุกแห่งหน
พุทธานุภาพดื่มด่ำฉ่ำกมล
ให้เหล่าชนสุขสันต์ทั่วกันเทอญ.

.

ผจญมาร  จิตรกรรมพม่า ในวิกิพีเดีย

ความหมาย

พุทธชยันตี

ผศ.สมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์

ชนะมาร

(ภาพจิตรกรรมจากสยามนิรมิต ภูเก็ต)

 สัญลักษณ์

๑. องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า คำ พุทธ=โพธิ หมายถึง รู้ ตื่น บาน (ตรงข้ามกับ ไสยา แปลว่า หลับ โดยนัยหมายถึง ไม่รู้ ไม่ตื่น ไม่บาน)

๒. พญามาร คือ ทุกข์(ขนาดมหันต์ขั้นพญา)ในจิตใจของฅน; อุปสรรค, ความขัดข้อง, ปัญหานานัปการ, กิเลศตัณหากามราคะ

๓. พระแม่ธรณี คือ ความหนักแน่นมั่นคง ไม่หวั่นไหว ไม่สะดุ้ง ไม่สะเทือน ในจิตของมนุษย์

๔. น้ำจากปลายผมพระแม่ธรณี หมายถึง ความเยือกเย็น สุขุมคัมภีรภาพ ในจิตของมนุษย์

๕. พราหมณ์ค้นหาทางชนะทุกข์มาก่อนถึง ๓ พันปี พบเพียงอาตมัน จึงสอนเวียนว่ายตายเกิด เจ้าชายสิทธัตถะก็ทรงวิริยะตามพราหมณ์นานถึง ๖ ปี บำเพ็ญทุกรกิริยา(ตามพราหมณ์)จนซี่โครงเป็นระนาดเอก หลังรับข้าวมยุปายาสจากนางสุชาดาและทรงรับหญ้าคาจากโสตถิพราหมณ์ เพ็ญเดือน ๖ วิสาขบูชาเมื่อ ๒,๖๐๐ ปีที่ผ่านมา เจ้าชายสิทธัตถะจึงทรงถึงบางอ้อ "อริยสัจ ๔" สำเร็จพระอริยโลกุตตรธรรมเป็นองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า นี่คือองค์พระพุทธเจ้า(๑.)

.

.

 

.

.

.

.

.

.

.

บำเพ็ญทุกรกิริยา   ณ ดงคสิริ แคว้นมคธ Bihar

.

๖. ก่อนที่พระพุทธเจ้า(๑.)จะตรัสรู้  ความโดยนัยะ  พระพุทธองค์ทรงผจญกับมาร (๒.)  จึงต้องให้พระแม่ธรณี(๓.) มาช่วยพร้อมด้วยน้ำ (๔.) มาท่วมพญามารและพลมาร(๒.)

.

๗. การกระทำในข้อ ๖. ผลก็คือ  พญามาร(๒.)พ่ายแพ้ไป พระพุทธองค์(๑.)จึงทรงเปลี่ยนพระอิริยาบถ  เลื่อนพระหัตถ์ขวามาวางบนพระชงฆ์ (ดังรูปภาพจิตรกรรม) พระอิริยาบทท่านี้เรียกว่า พระชนะมาร คือท่าปางมารวิชัย  เป็นปางที่พุทธศาสนิกชนทั่วโลกตั้งแต่บรรพกาลถวายให้เป็นปางพระประธานในพระอุโบสถทั่วโลก

ในพระอุโบสถทั่วโลกจึงมีพระพุทธรูปปางพระปางมารวิชัยเป็นพระประธาน  เพื่อเป็นสัญลักษณ์จราจรแห่งชีวิตของเหล่ามนุษยชน

.

๘. ชยันตี คือ ชนะแล้ว  พระสงฆ์องคเจ้าจึงสวด ชยันโต

.

๙. พุทธชยันตี จึงหมายถึง  (มนุษย์รู้ ตื่นและบาน ในการ) ชนะทุกข์ แล้ว (อย่างมีประสิทธิภาพและก่อให้เกิดประสิทธิผลสุขศานติธรรม)  

.

.

ชนะมาร (ภาพจิตรกรรมจากสยามนิรมิต ภูเก็ต)

***

มนุษยศาสตร์ จริยธรรม2

ดร.อัมเบดการ์

พัฒนาการพุทธศาสนาในสยาม