วัฒนธรรมภาคใต้
.
มรดกภาคใต้
.

มรดกไทย

หมวดหมู่ วัฒนธรรมไทย

พิพิธภัณฑ์  พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ (ชุมพร ไชยา นครศรีธรรมราช สงขลา สตูล ถลาง)

พระบรมธาตุไชยา สุราษฎรธานี
พระมหาธาตุนครศรีธรรมราช
พระธาตุสวี ชุมพร
พระธาตุเขียนบางแก้ว พัทลุง

พระมหาธาตุเจดีย์ พระจอมไทยบารมีประกาศ วัดไชยธาราราม (วัดฉลอง)

แหล่งประวัติศาสตร์: 
อนุสาวรีย์ ๙ วีรชนเมืองถลาง  

อนุสาวรีย์ท้าวเทพกระษัตรีท้าวศรีสุนทร (ค่ายกะปาง)
อนุสาวรีย์พระยารัษฎานุประดิษฐ์ฯ ( เขารัง, ตรัง,        กันตัง)

อนุสาวรีย์พระยาทุกรราช (พัทลุง)
อนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงคราม ข้างวัดควนภูเก็ต

อนุสาวรีย์พระยาพังงา

ศิลปะการแสดง โขน
ศิลปะการแสดงละครใน อิเหนา
ศิลปะการแสดงละครนอก  ชาดกเรื่องสังข์ทอง

ดนตรีเหนือ ซึง

ดนตรีกลาง ระนาด

ดนตรีอีสาน โปงลาง
ดนตรีอีสาน แคน
ดนตรีใต้:  แต่ก่อน นาคอน,  เพลงแต่ก่อน
หนังควาย น้องเดี่ยว,  หนังสุนทร

เพลงกล่อมเด็ก  เพลงเปล

รองเง็ง ตนโหย้ง ตันหยง  จากเกาะลันตา

พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ 
ขบวนพยุหยาตราทางชลมารค ขบวนเรือ 
ขบวนเรือรัชกาลที่ ๑๐

อาหารการกิน:::

กับข้าว:  ปลาถ้ำ  แกงพุงปลา  ปลาฉิ้งฉ้าง  น้ำบูดู

หอยนางรม(+ใบกระถิน)   หมูห้อง  โปะเปี้ย  เคยเค็ม  ผักกูด  บะกูดเต๋  แกงส้ม 
น้ำชุบ (หยำ  กุ้งเสียบ  เคย  เสียก น้ำชุบพรก)
ฉี้งฉ้างกรอบทรงเครื่อง  ยอดชก  ยอดพวน

ต้มส้มแกงเลียง (หยวก, ส้มป่อย)  แกงเห็ดเหม็ด
โอวต๊าว  หมี่ป้าช้าง 
ติ่มซำ  หมี่สั่ว  บี้หูน  หมี่  ตาวหู้ทอด

ขนมจีน: น้ำชุบ แกงเผ็ดเนื้อ น้ำยา น้ำพริก แกงพุงปลา

ข้าวยำภูเก็จ  ยำลอเหนาะ  แกงหัวทือ  

ของกินภูเก็ต : เอกชัย ศรีวิชัย

กับข้าว: หมึก  กุ้งมังกร  จักจัน  ปู  หอย  ปลา  กุ้ง

เนื้อสัตว์ (หมู ไก่  วัว  ควาย เป็ด  มาหนี้ง  แพะ)

ผักเกร็ดผักเหนาะ:  ตอดอง ตอหมราน เนียงหมราน  ยำแย้  ขมิ้นขาว ผักลิ้นห่านผักหลักไก่  ผักเหมียง  ยอดกาหยี  ยอดแก้มช่อน  หน่อถั่วดอง  ผักกาดนกเขา  ขนุนต้ม  ลูกเหรียง  ผักหนาม  ผักเสี้ยนดอง  ต่าวเหง  สายน้ำพริก  สายลูกพริก  สายข้อ  สายหนาม  ยอดโพเลียบ  ปลีกล้วยกล้วยอ่อน  ยอดหมรุย  ยอดตอเบา(กระถิน)  เห็ดเหม็ด  มะเขือ  ถั่วพู  ถั่วฝักยาว  ขี้พร้า(ฟัก)  

ขนมสด: ขนมเทียน  ขนมท่อนไต้  ขนมห่อ  ขนมเหนียว  ขนมชั้น  อิ๋วจาโก้ย  บ๊ะจ่าง  กี่จ่าง  ปาวหล้าง  ขนมหัวล้าน  ขนมบันเจียนโก้ย  ขนมสี่ขา  แปะถ่องโก    

ขนมแห้ง: ( ร้านเค่งติ้น ) ขนมก้านบัว  ขนมลา  ขนมรอยควาย  ขนมขี้มอด  ขนมถั่วตัด  ขนมก้องถึง  จันอับ

ของหวาน: โอะเอ๋ว  ลูกชก  บีโกหมอย  

ผลไม้:  ลูกจันทน์  จำปาดะ  ลูกหยี  กาหยี  ลูกกอ 

น้ำดื่ม: (เคยมีน้ำบิหลิด)  น้ำฝรั่ง, น้ำมะขาม, น้ำสัมควาย, น้ำมะนาว, น้ำแตงโม, น้ำตาลสด

ที่อยู่อาศัย:

บ้านภาคกลาง

บ้านภาคเหนือ

บ้านภาคอีสาน

บ้านภาคใต้:-

บ้านปั้นหยา  

เรินไทย  จากพวน  จากจำ  จากสาคู  ฝาขัดแตะ 

ตึกชิโนโปรตุกีส  จีน+ยุโรป จิ่มแจ้ หัวเสาจีน ดอริก ไอโอนิก โครินเธียน  หง่อก่ากี่

รนจีน

เตี่ยมฉู่

อังมอหลาว

อังมอโห้ยสร้างอังมอหลาว รอบอังมอหลาวปลูกอังมอต้าน

อังมอต้านอยู่รอบอังมอหลาวซึ่งสร้างด้วยอังมอโห้ย

วิถีชาวบ้านไทยพุทธ  วัด  ตักบาตร ขยายความตามยุค
วิถีชีวิตชาวไทยมุสลิม  สุเหร่า  ละหมาด ๕ เวลา

วิถีชีวิตชาวจีน  อ๊าม

The Little Nyonya ต้นเรื่อง กลางเรื่อง 

(บาบ๋า)(อาหาร:เร็มปูอาดัง) 

(สถาปัตยกรรม:จิ่มแจ้)

(หัตถกรรม)(เสื้อผ้า)
ขนมบัวลอยในก๋ำเฉง

อาชีพ:
สาคูเรียน บ้านเคียนข้าว บ้านดอนพร้าว ไม้ขาวเคย
พัทลุงมีดอน นครมีท่า ตรังมีนา สงขลามีบ่อ

ประมง  แห  แหลน ไซ  อวน  เรือกอจ๊าน  เรือฟังปลา

ทำนา  ควาย หนามนะ ไถ เชอ แกะ แสะ ซอ ตนโหย้ง

สวนยาง Para ตรัง

สวนมะพร้าว

สวนยานัด Anans

สวนสมพรม มังคุด(-คัด) ขนุน จำปาดะ ผักเหมียง ลองกอง สะตอ ทุเรียน  (บ้านคีรีวง)

ปาล์มน้ำมัน  เจียร วานิช ปลายพระยา

(ทำเหมือง) เหมืองผิวดิน เหมืองครา เหมืองแล่น เหมืองรู  เหมืองหาบ  เหมืองสูบ  เหมืองฉีด  เหมืองเรือขุด2450  แพดูด  เลียง  แทนทาลั่ม

การแสดง: โนรา
วรรณกรรม:: พระสุธนมโนรา 
ชาดก  ปัญญาสชาดก  นิบาตชาดก  ทศชาดก  เต ช สุ เน ม ภู จ นา วิ เว;  เวสสันดร:- ทศพร หิมพานต์ ทานกัณฑ์ วนประเวศน์  ชูชก  จุลพน  มหาพน  กุมาร  มัทรี  สักบรรพ มหาราช  ฉกษัตริย์  นครกัณฑ์

เทศน์มหาชาติ  แหล่พระเวสสันดร

นิทาน: ตายมดึงส์  เขาช้าง  เกาะหนูเกาะแมว

หนังควาย:
หนังประตก หนังประออก เริ่มแสดง

ลิงดำลิงขาว (เทียบหนังใหญ่)

ออกลิงดำลิงขาว  ฤๅษีปล่อยลิง  (หนังชวน ผสมทรัพย์)

ลิเกป่า:
ยี่เกรำนา  ลิเกป่าพอแดง

ดนตรีใต้: หนังควาย น้องเดี่ยว  หนังสุนทร
หนังใหญ่
พระอิศวรทรงโค  พระอิศวรทรงโค

หน้าน้ำหน้าไฟ (ภาพ)

สอนสาว
เกี้ยวสาว

รำนาประกอบเพลง: 
รองเง็ง:  จิ้ว ประโมงกิจ แม่เพลงแห่งอันดามัน
ตนโหย้ง: ตันหยง รองเง็ง

หัตถกรรม:  ผลิตภัณฑ์ภาคใต้  

จากวัสดุหวาย:  ไผ่  ใบเตย  เส้นด้าย  ผ้า  กระจูด  

เปลือกลิเพา  ดินเผา  หอย  มุก

หนังวัวหนังควาย

ชื่อ: สมุก  เชี่ยน  ฌะ
สอบ
สอบช่อ


จง  

เชอ  

เทคนิควิธี : แกะ  สลัก  จักสาน  ถม  ทอ

แหล่ง: นาหมื่นศรี  พุมเรียง  เกาะยอ  ผ้ายกเมืองคอน    

หัตถกรรมที่ปรากฏในคำขวัญ
(ทรัพยากรทางการท่องเที่ยว ๑๔ จังหวัด)

จังหวัดภาคใต้

จังหวัดกระบี่

• คำขวัญประจำจังหวัด : กระบี่ เมืองน่าอยู่ ผู้คนน่ารัก[11]

• คำขวัญส่งเสริมการท่องเที่ยว : แหล่งถ่านหิน ถิ่นหอยเก่า เขาตระหง่าน ธารสวย รวยเกาะ เพาะปลูกปาล์ม งามหาดทราย ใต้ทะเลสวยสด มรกตอันดามัน สวรรค์เกาะพีพี

จังหวัดชุมพร

• ประตูภาคใต้ ไหว้เสด็จในกรมฯ ชมไร่กาแฟ แลหาดทรายรี ดีกล้วยเล็บมือ ขึ้นชื่อรังนก

จังหวัดตรัง

• คำขวัญประจำจังหวัด : ชาวตรังใจกว้าง สร้างแต่ความดี[12]

• คำขวัญส่งเสริมการท่องเที่ยว : เมืองพระยารัษฎา ชาวประชาใจกว้าง หมูย่างรสเลิศ ถิ่นกำเนิดยางพารา เด่นสง่าดอกศรีตรัง ปะการังใต้ทะเล เสน่ห์หาดทรายงาม น้ำตกสวยตระการตา

จังหวัดนครศรีธรรมราช

• คำขวัญประจำเมือง : เราชาวนครฯ อยู่เมืองพระ มั่นอยู่ในสัจจะศีลธรรม กอปรกรรมดี มีมานะพากเพียร ไม่เบียดเบียนทำอันตรายผู้ใด

• คำขวัญส่งเสริมการท่องเที่ยว : เมืองประวัติศาสตร์ พระธาตุทองคำ ชื่นฉ่ำธรรมชาติ แร่ธาตุอุดม เครื่องถมสามกษัตริย์ มากวัดมากศิลป์ ครบสิ้นกุ้งปู

จังหวัดนราธิวาส

• ทักษิณราชตำหนัก ชนรักศาสนา นราทัศน์เพลินตา ปาโจตรึงใจ แหล่งใหญ่แร่ทอง ลองกองหอมหวาน

จังหวัดปัตตานี

• เมืองงามสามวัฒนธรรม ศูนย์ฮาลาลเลิศล้ำ ชนน้อมนำศรัทธา ถิ่นธรรมชาติงามตา ปัตตานีสันติสุขแดนใต้[13]

จังหวัดพังงา

• แร่หมื่นล้าน บ้านกลางน้ำ ถ้ำงามตา ภูผาแปลก แมกไม้จำปูน บริบูรณ์ด้วยทรัพยากร

จังหวัดพัทลุง

• เมืองหนัง โนราห์ อู่นาข้าว พราวน้ำตก แหล่งนกน้ำ ทะเลสาบงาม  เขาอกทะลุ

จังหวัดภูเก็ต

• ไข่มุกอันดามัน สวรรค์เมืองใต้ หาดทรายสีทอง สองวีรสตรี บารมีหลวงพ่อแช่ม
  ( พ่อท่านแช่ม )

จังหวัดยะลา

• ใต้สุดสยาม เมืองงามชายแดน[14]

จังหวัดระนอง

• คอคอดกระ ภูเขาหญ้า กาหยูหวาน ธารน้ำแร่ มุกแท้เมืองระนอง

จังหวัดสงขลา

• นกน้ำเพลินตา สมิหลาเพลินใจ เมืองใหญ่สองทะเล เสน่ห์สะพานป๋า ศูนย์การค้าแดนใต้[15]

จังหวัดสตูล

• สตูล สงบ สะอาด ธรรมชาติบริสุทธิ์[16]

จังหวัดสุราษฎร์ธานี

• เมืองร้อยเกาะ เงาะอร่อย หอยใหญ่ ไข่แดง แหล่งธรรมะ[17]

ภาพยนตร์:

ลูกอีสาน (วิถีชีวิตอีสาน)

เพื่อนแพง หาพี่ลอ (โขน)(หนังใหญ่)(หุ่น)(ทำนา)(ดนตรีไทย)(แบบเรียน)

แผลเก่า  สรพงศ์ ชาตรี นันทา เงากระจ่าง  (ลิเก)(ทำนา)

The Little Nyonya ต้นเรื่อง กลางเรื่อง (บาบ๋า) (อาหาร) (((สถาปัตยกรรม) (หัตถกรรม) (เสื้อผ้า)

บัวลอยในก๋ำเฉงด้วยรักซึ้งตรึงจิตรำลึกวันครบรอบปีสมรส

สะพานรักสารสิน ตัวอย่าง (รองเง็ง:ตะล็อกต็อกต็อก) (((((((สวนยาง) (รถโพถ้อง)

มหา’ลัยเหมืองแร่ (เรือขุดแร่ดีบุก)

The Man with the Golden Gun (มวย, สถานที่ท่องเที่ยว (เกาะตาปู เขาพิงกัน อ่าวพังงา)
The Beach  อ่าวมายา เกาะพีพีเล

กีฬามวย:

นายขนมต้ม

มวยไชยา  ท่ามวย

กาหยง

สิละ

สื่อมวลชน:  นสพ.  TV.  FB.  Line วิทยุ

เทศกาลงานประเพณี:

มกราคม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

กุมภาพันธ์ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

มีนาคม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

เมษายน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

พฤษภาคม1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

มิถุนายน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

กรกฎาคม1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

สิงหาคม1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

กันยายน1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ตุลาคม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

พฤศจิกายน  1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ธันวาคม1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

สุริยคติ   (วันเด็ก) (วันตัดผม)(วันไหว้ครู) 

เทพประจำวันเกิด

อาทิตย์ Apollo  เทพแห่งแสงสว่าง
จันทร์ Diana เทพแห่งจินตนาการ
อังคาร Mars เทพแห่งสงคราม
พุธ Mercury เทพแห่งการสื่อสาร
พฤหัสบดี Jupiter  เทพบดีประธานเทพ
ศุกร์ Venus เทพแห่งกามารมณ์  พระศุกร์  เทพีวีนัส  กามเทพ  CUPID
เสาร์ Satern เทพแห่งการกสิกรรม

ราหู  

เนปจูน เทพแห่งห้วงมหาสมุทร

เมขลา เทพแห่งห้วงมหาสมุทร

พระอินทร์ ทรงช้างเอราวัณ  มเหสี: สุธรรมา สุจิตรา สุชาดา สุนันทา

จันทรคติ ขึ้นแรม   (ศาสนาพุทธ  ศาสนาอิสลาม ประเพณีจีน)

นำขึ้นน้ำลง  

พระปางประจำวัน

พระปางถวายเนตร (อาทิตย์)

พระปางห้ามญาติ (จันทร์)

พระปางไสยาสน์ (อังคาร)  ดูได้ในวัดสุวรรณคูหา
พระปางอุ้มบาตร (พุธกลางวัน)
พระปางป่าเลไลยก์ (พุธกลางคืน)

พระปางสมาธิ (พฤหัสบดี)

พระปางรำพึง (ศุกร์)

พระปางนาคปรก (เสาร์)

พระปางมารวิชัย  พระประธานอุโบสถ  ปริศนาธรรมในพระปางมารวิชัย

พระอรหันต์ ๘ ทิศ
ทิศเหนือ พระโมคคัลลานะ
ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ พระราหุล
ทิศตะวันออก  พระโกณฑัญญะ  :-ปฐมเทศนาธัมมจักกัปวัตนสูตร วันอาสาฬหบูชา
ทิศตะวันออกเฉียงใต้  พระมหากัสสป :-วันวิสาขบูชา
ทิศใต้  พระสารีบุตร

ทิศตะวันตกเฉียงใต้  พระอุบาลี

ทิศตะวันตก  พระอานนท์ :-พุทธเถรวาท

ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ  พระควัมปติ
มีที่:-

อำเภอถลาง-วัดเชิงทะเล
อำเภอเมืองภูเก็ต-วัดสุวรรณคีรีเขต
อำเภอกะทู้-วัดสุวรรณคีรีวงก์

พระเวียน ระหว่างบัลลังก์กับปล้องไฉนของพระมหาธาตุนครศรีธรรมราช

ตรุษจีน3  ไหว้เทดา3  นอนหาด3  มาฆบูชา3  ไหว้ครูหนัง  ทำน้ำมนต์  

ลอยเรือชาวเล6  วิสาขบูชา6    ไหว้พระจันทร์8  อาสาฬหบูชา8  เข้าพรรษา8  

พ้อต่อ7จีน สารทจีน  เตภูมิกถา  

สารทเดือนสิบ10   เตภูมิกถาไตรภูมิ เปรต

กินผักเจี๊ยะฉ่าย9จีน  

ลอยเรือชาวเล11  มอแกนแหลมหลา11

ออกพรรษา11  ชักพระลากพระ11 ลอยกระทง12

พระบิณฑบาตเช้าเมื่อตามองเห็นลายมือ

วัฒนธรรมภาคใต้