ลายแทง วิทยากรผู้ให้ข้อมูลบางคนได้ระบุให้ทราบว่า ลายแทงนั้นเป็นของที่ใด แต่ก็ไม่แน่ใจว่าจะเป็นที่นั้น ๆ จริงหรือไม่ แม้จะมีชื่อสถานที่กำกับ ก็อาจจะมีชื่อสถานที่นั้นซ้ำกันในจังหวัดอื่นก็ได้ ลายแทงที่รวบรวมไว้ในที่หอวัฒนธรรมภูเก็จมีจำนวน ๕๒ บท เป็นลายแทงที่มีปรากฏอยู่ในจังหวัดภูเก็ตส่วนหนึ่ง ลายแทงจากต่างจังหวัดหลายบทได้แพร่กระจายเข้ามาสู่จังหวัดภูเก็ต หากต่างจังหวัดได้รวบรวมลายแทงไว้ ลายแทงที่เป็นของจังหวัดภูเก็ตอาจจะแพร่กระจาย ๆ ไปต่างจังหวัดก็คงเป็นได้ ข้อความในลายแทงส่วนใหญ่มักจะมีคำสัมผัสคล้องจอง บางลายแทงเป็นคำผวน เช่น บ่อคันกล่าวได้ว่าเป็นลายแทงที่สั้นที่สุดที่สื่อความกันได้ก็คือลายแทง บ่อคัน เมื่อผวนกลับก็จะได้เป็นบั่นคอ ก็ถือว่าแก้ลายแทงนั้นตกไป ลายแทงที่ยาวที่สุดในจังหวัดภูเก็ต หรือเท่าที่เคยศึกษามา ยังไม่พบลายแทงใดที่ยาวเท่ากับลายแทงที่วัดพระนางสร้าง นายบัณฑิต คันฉ่อง ได้เล่าให้ฟังว่า ในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ ได้ซ่อมพระพุทธรูปในอุโบสถวัดพระนางสร้างพบผ้าผืนหนึ่งได้บันทึกเป็นลายแทงไว้ ก่อนหน้านั้น คนแก่คนเฒ่าผู้สูงอายุจะจำความในลายแทงได้เพียงบางตอน เมื่อพบผ้าลายแทงผืนนั้น หลวงตาเขียวพระภิกษุที่จำพรรษาในวัดพระนางสร้างเป็นผู้อ่านถ่ายทอดออกมาเป็นคำอ่านดังนี้
อาถรรพณ์ฤๅพบได้ ฤๅต้องปิด ฤๅต้องบัง ฤๅบอก ฤๅเล่ามิได้ฤๅ ฤๅนำ ฤๅรู้ ฤๅอุบ ฤๅได้ ฤๅบุญตัว ฤๅเปิด ฤๅนำ ฤๅยอก ฤๅได้ ฤๅบาปแล ฯ
พิกุล๒ สารภี ดีสมอแดง จำปีจำปาใหญ่ตะแคง มะขาม ๑ ถึงสะท้อนหน้า ราชารอบ ขอบระฆังดัง เจดีย์ มีศาลารอบ เข็มสวย ด้วยแก้ว ๑ ไม้หลังเลือดสุด ลูกมุด ลูกม่วง ชมพู่ ดูโบสถ์ ฤๅเปิดได้ดั่งลายแทงแล ฯ
เส้นแสงลายแทง ๑ นางสร้าง ฤๅเปิด ฤๅดู ฤๅชม ฤๅกราบไหว้บูชา ฤๅได้บุญกุศลแล ฤๅดีได้เจ้าเมืองเปิดแล ฤๅของแท้แน่ไซร้ ฤๅได้หญิงลือ หญิงแล ฯ
เส้นแสงลายแทง ๒ พระสร้าง ฤๅใจ ฤๅงาม ฤๅตามเจ้าเมือง ฤๅพระนามเดื่องฤๅด้วย ฤๅใจเจ้าเมืองฤๅ หญิงลือ หญิงแล ฯ
เส้นแสงลายแทง ๓ ฤๅอย่าข้ามใจฤๅ เจ้าเมืองฤๅ ฤๅพิษฐาน ฤๅรูปงาม ฤๅใจงาม ฤๅทรัพย์สิน ฤๅลาภ ฤๅยศ ฤๅขอได้ลูกหลานหลิน ฤๅขอได้ดั่งประสงค์ฤๅ ฤๅถือได้ ปฏิบัติแน่ไซร้ ฤๅธิษฐานได้ ฤๅดั่งลายแทงแล ฯ วิทยากร : นายบัณฑิต คันฉ่อง อายุ ๔๕ ปี หมู่ ๑ ตำบลเทพกระษัตรี ถลาง ภูเก็ต
ผู้บันทึก : นายสมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์ เมื่อ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๖
ลายแทงวัดพระทอง ยัก๓ ยัก๔ หามผีไปเผา ผีไม่ทันเน่า หอมฟุ้งตรลบ ผู้ใดคิดสบ ให้รับที่กบปากแดง ผู้ใดอยากมีแรง ให้เอาที่แล่งล่อคอ วิทยากร : นายบัณฑิต คันฉ่อง อายุ ๔๕ ปี หมู่ ๑ ตำบลเทพกระษัตรี ถลาง ภูเก็ต ผู้บันทึก : นายสมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์ เมื่อ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๖ |